این قابلیت با پردازش تصویر، به‌طور خودکار ورود افراد غیرمجاز به بخش‌های حساس یک محیط را شناسایی می‌کنند. این فناوری می‌تواند برای فروشگاه‌ها، دفاتر و انبارها تعریف شود تا در لحظه ورود غیرمجاز به انبار، دفتر پشتی یا هر ناحیه‌ی محرمانه دیگر، هشدار دهد. به بیان ساده، سیستم با تحلیل مداوم ویدئوهای نظارتی، تشخیص می‌دهد که چه کسی وارد هر منطقه می‌شود و اگر فرد مذکور در «لیست مجاز» قرار نداشته باشد یا در «لیست سیاه» باشد، ورود او را غیرمجاز تلقی می‌کند . به‌عنوان مثال، در انبارها این فناوری می‌تواند ورود به محل نگهداری کالاهای گران‌بها را رصد کند و در صورت ورود غیرمجاز هشدار دهد .
مدیریت دسترسی
- لیست سفید (White list): فهرستی از افراد از پیش تأییدشده است که مجاز به ورود به مناطق حساس هستند. تنها این افراد می‌توانند بدون محدودیت وارد «منطقه ممنوعه» شوند.
- لیست سیاه (Black list): فهرستی از افرادی است که به دلایل امنیتی یا سازمانی ورودشان ممنوع است. اعضای لیست سیاه به هیچ وجه اجازه دسترسی ندارند.
روش دسترسی مبتنی بر «لیست سفید و سیاه» به این صورت عمل می‌کند که ابتدا لیستی از افراد مجاز تهیه و در سیستم ثبت می‌شود، سپس در حین پایش محیط، با اسکن چهره آن‌ها با این لیست‌ها تطبیق داده می‌شوند. اگر فردی مجاز باشد از مسیر تعیین‌شده عبور کند، سیستم واکنش خاصی نشان نمی‌دهد، اما در صورت شناسایی فرد غیرمجاز یا فردی که در لیست سیاه قرار دارد، بلافاصله ورود او را به‌عنوان نفوذ ثبت می‌کند . به بیان دیگر، لیست سفید به عنوان «مجوز ورود» و لیست سیاه به عنوان «نبود مجوز» عمل می‌کند.
نحوه عملکرد سامانه تشخیص نفوذ
این سیستم‌ها معمولاً دارای اجزای زیر هستند:
- دوربین‌های نظارتی : در محل‌های حساس نصب شده و تصاویر زنده را به سیستم پردازش ارسال می‌کنند.
- نرم‌افزار تحلیل تصویر: با استفاده از الگوریتم‌های هوش مصنوعی و یادگیری ماشین، چهره یا ویژگی‌های فرد را در تصویر شناسایی می‌کند.
- موتور تصمیم‌گیر: چهره‌ها یا شناسه‌های شناسایی‌شده را با لیست‌های سفید/سیاه تطبیق می‌دهد و تصمیم می‌گیرد که ورود فرد مجاز یا غیرمجاز است.
- سیستم گزارش و هشدار: در صورت شناسایی فرد غیرمجاز، فوراً اعلان هشدار صادر می‌کند و اطلاعات لازم را ثبت می‌کند.
به این ترتیب، اگر کارمندی که مجوز ورود ندارد وارد بخشی شود که فقط کارکنان مجاز هستند، سیستم فوراً ورود او را اطلاع می‌دهد. یا مثلاً در یک فروشگاه، اگر مشتری بخواهد وارد انبار فروشگاه شود (منطقه مجاز برای کارکنان)، سیستم تشخیص چهره او را بررسی و در صورت مجاز نبودن ورود او را نفوذ تلقی می‌کند. سامانه می‌تواند به شکل بی‌وقفه و ۲۴ ساعته محیط را پایش کند و به صورت خودکار حوادث مشکوک را ثبت نماید . سیستم به مرور زمان محیط را می‌آموزد و تشخیص می‌دهد حرکات معمول (مثلاً عبور مشتریان در راهروها) نیاز به هشدار ندارد ولی هرگونه ورود غیرمعمول را سریعاً گزارش می‌کند.
سامانه هشدار و گزارش‌گیری لحظه‌ای
سیستم‌های منطقه ورود ممنوع، پس از تشخیص نفوذ، فوراً هشدارهایی به مسئولان اعلام می‌کنند. این هشدارها می‌توانند از راه‌های مختلف ارسال شوند:
- هشدار صوتی: پخش صدای هشدار یا اعلام کلامی روی بلندگوهای محل
- پیامک: ارسال اطلاعیه به تلفن همراه مدیران یا نگهبان‌ها
- ایمیل: ارسال ایمیل حاوی جزئیات رخداد (زمان، تصویر ویدیویی)
- پیام‌رسان‌ها: اطلاع‌رسانی آنی از طریق واتساپ، تلگرام یا سایر شبکه‌ها
- اتصال به سیستم‌های امنیتی: امکان اتصال به سیستم‌های اعلان حریق یا دزدگیر برای واکنش فوری
سیستم هشدارها را به «درگاه‌های متعدد» ارسال می‌کند تا مهمترین افراد به سرعت در جریان قرار گیرند. به این ترتیب در لحظه وقوع هر نفوذ، تیم امنیتی یا مسئول فروشگاه می‌تواند با مشاهده هشدار در تلفن همراه یا ایستگاه کنترل، اقدامات مناسب را انجام دهد.
کاربردها در فروشگاه، دفاتر و انبارها
- فروشگاه‌ها: جلوگیری از ورود مشتریان به مناطق ممنوع (مانند انبار یا پشت صندق فروشگاه) و جلوگیری از سرقت‌های داخلی.
- دفاتر اداری: کنترل دسترسی به اتاق‌های امن (مثل اتاق سرور یا اتاق مدارک محرمانه) و جلوگیری از ورود افراد غیرمجاز.
- انبارها: حفاظت از کالاهای باارزش یا خطرناک؛ سیستم می‌تواند ورود غیرمجاز به محوطه بارگیری یا انبار نگهداری کالاها را تشخیص دهد .
- مناطق ویژه کارکنان: بخش‌هایی مانند آزمایشگاه، انبار مواد اولیه یا هر ناحیه‌ای که فقط کارکنان مجاز می‌توانند وارد شوند.
در همه این موارد، سامانه «منطقه ورود ممنوع» افزون بر کاهش ریسک نفوذ، با ثبت وقایع صورت‌گرفته، امکان گزارش‌گیری دقیق از میزان و نوع ورودها را فراهم می‌کند. به‌عنوان مثال گزارش می‌شود چه کسی، چه زمانی و تا چه مدت در آن منطقه بوده است.
مزایا نسبت به کنترل دستی یا قفل فیزیکی
عدم محدودیت فیزیکی: سیستم نرم‌افزاری می‌تواند به دوربین‌های موجود افزوده شود و نیازی به نصب مکرر درب یا قفل جدید نیست. برخلاف قفل و کلید که ممکن است به راحتی کپی شود یا گم شود، سیستم هوشمند بر اساس داده عمل می‌کند و امکان کنترل دقیق‌تری دارد .
کاهش خطای انسانی و هشدارهای کاذب: سیستم هوشمند به مرور رفتار محیط را می‌آموزد و در نتیجه هشدارهای ناشی از حرکت‌های عادی (مثل حرکت حیوانات یا تعویض نور) را حذف می‌کند. در مقابل، سیستم‌های سنتی نظارتی به‌طور مداوم کارکنان امنیتی را تحت فشار می‌گذارند و آلارم‌های اشتباه فراوان تولید می‌کنند .
پایش همزمان چندین نقطه: دوربین‌های هوشمند می‌توانند به صورت همزمان بخش‌های مختلف فروشگاه یا انبار را بررسی کنند و در مقیاسی بزرگ‌تر چندین منطقه را تحت نظارت داشته باشند؛ کاری که به‌وسیله گشت فیزیکی یا قفل و کلید معمولی ممکن نیست .
اعلان فوری و واکنش سریع: برخلاف قفل فیزیکی که تنها پس از ورود یا تخریب قفل مشخص می‌شود، این سیستم می‌تواند پیش از ورود به منطقه امن، هشدار دهد و مانع نفوذ شود. همچنین ثبت خودکار رخدادها کمک می‌کند پس از وقوع نیز پیگیری‌ها سریع‌تر انجام شود.
صرفه‌جویی در هزینه و زمان: نیاز به مانیتورینگ مداوم و گشت‌های مکرر نگهبانی و بازرسی دستی کاهش می‌یابد، چرا که نظارت به‌طور خودکار انجام شده و تیم امنیتی می‌تواند روی موارد مهم‌تر تمرکز کند.